Ewangelia Mateusza zajmuje uprzywilejowane miejsce wśród innych Ewangelii (według Ambrożego ma „dumne miejsce wśród ewangelistów”), o czym świadczy jej umiejscowienie w kanonie i jej rola jako pomostu między Starym i Nowym Testamentem. Jest to również najczęściej opisywana, eksponowana i kaznodziejska Ewangelia z czterech w epoce patrystycznej, o czym świadczy Catena Tomasza z Akwinu na temat Mateusza.
Wśród powodów tej fascynacji pierwszą Ewangelią są z pewnością wyjątkowe szczegóły dotyczące narodzin Chrystusa i jego pojawień się po zmartwychwstaniu, jej charakter jako Ewangelii wypełnienia, zarówno pod względem jej związku ze Starym Testamentem, jak i judaizmem, oraz obecność fragmentów unikalnych dla Mateusza.
Pomimo znacznego postępu w ostatnich dziesięcioleciach w zakresie średniowiecznej egzegezy biblijnej w ogóle, a w szczególności egzegezy biblijnej Tomasza z Akwinu, jego komentarz do Ewangelii Mateusza, jak również jego wykorzystanie Ewangelii Mateusza, otrzymały niewiele uwagi. Jednym z powodów tej luki jest z pewnością status tekstowy Komentarza Akwinaty, jak również jego Catena na temat Mateusza, co uniemożliwiło dogłębną analizę metodologii i źródeł komentarza Akwinaty.
Konferencja, organizowana w ramach projektu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” (NPRH) Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Polsce, ma na celu pełniejsze rozwinięcie postępów, jakie ostatnio poczyniono w tych dziedzinach oraz zbadanie centralnej roli Ewangelii Mateusza w myśli samego Akwinaty.
Potencjalne tematy obejmują między innymi:
- Z perspektywy historycznej: źródła i metody Akwinaty w ramach Komentarza; relacja jego źródeł do literatury Glossae i jego własnej Catena aurea; analizy porównawcze między Akwinatą a (greckimi i łacińskimi) Ojcami Kościoła na temat Mateusza; analizy porównawcze między Akwinatą a jego bezpośrednimi poprzednikami i współczesnymi (np. Albertem w odniesieniu do wykorzystania i wpływu Ewangelii Mateusza; wykorzystanie Mateusza w jego dziełach systematycznych; itp.
- Z perspektywy systematycznej: tematy filozoficzne i teologiczne; znaczenie podejścia Akwinaty we współczesnej egzegezie biblijnej; itp.
Referaty mogą być wygłaszane najlepiej w języku angielskim, a prezentacja powinna trwać 20-25 minut. Aby zgłosić propozycję, należy przesłać abstrakt o długości około 300 słów (wraz z imieniem i nazwiskiem, afiliacją akademicką i danymi kontaktowymi) na adres piotrroszak@umk.pl do 30 listopada 2025.
Powiadomienie o przyjęciu zostanie przekazane do 20 grudnia 2025 r.
Główne wykłady wygłoszą:
- Serge-Thomas Bonino O.P. (Papieski Uniwersytet św. Tomasza z Akwinu, Rzym)
- Anthony Giambrone O.P. (École biblique et archéologique française de Jérusalem)
- Timothy Bellamah O.P. (Leonine Commission)
- Matthew Levering (Mundelein Seminary)
- Anton Ten Klooster (Thomas Instituut Utrecht)
- Mats Walberg (Umea University, Szwecja).
Miejsce konferencji: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 37, 87-100 Toruń, Polska & Centrum Dialogu Jana Pawła II, ul. Frelichowskiego 1, 87-100 Toruń, Polska.
Komitet organizacyjny:
- Ks. prof. dr hab. Piotr Roszak, Dr. Jörgen Vijgen (główni organizatorzy)
- Ks. dr hab. Tomasz Huzarek
- Dr. Jan Wołkowski
- Dr. Piotr Orłowski
- Dr. Marcin Janecki
- Dr. Bartosz Adamski